Lịch sử - Xã Cổ Lũng

Xã Cổ Lũng là một vùng đất cổ. Đầu thế kỷ XIX, Cổ Lũng là tên gọi của 1 trong số 6 tổng, đồng thời cũng là tên gọi của 1 trong số 23 xã, trang, phường thuộc huyện Phú Lương, phủ Phú Bình, xứ Thái Nguyên. Cuối thế kỷ XIX, xã Cổ Lũng là 1 trong 4 xã (Cổ Lũng, Bá Sơn, Khúc Lộng, Dựng Tú) thuộc tổng Cổ Lũng. Lúc đó xã Cổ Lũng có 3 làng gồm Cổ Lũng, Làng Phan và Làng Đông.

Cuối thập kỷ II của thế kỉ XX, xã Cổ Lũng là một trong 2 xã (xã Cổ Lũng, xã Bá Sơn) thuộc tổng Cổ Lũng, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.

+ xã Cổ Lũng gồm 5 làng: Làng Cỏ, Làng Phác, Làng Vai, Làng Đông, Giang Tiên.

+ xã Bá Sơn có 5 làng, xóm: xóm Đồng Bãi, Làng Giữa, xóm Đình, Đồng Quang, Đồng Sang.

Tháng 10/1046, hai xã Cổ Lũng và Bá Sơn sáp nhập thành xã Cổ Lũng

Tháng 10/1046 đến thời kì triệt để giảm tô (cuối năm 1953, đầu năm 1954) xã Cổ Lũng là 1 trong 10 xã thuộc huyện Phú Lương. Sau thời kì triệt để giảm tô, xã Cổ Lũng là 1 trong 14 xã thuộc huyện Phú Lương. Lúc này xã Cổ Lũng gồm các xóm Cổ Lũng, Làng Phan, Làng Đông, Làng Ngói, Bờ Đậu, Bá Sơn, Bãi Nha và phố Giang Tiên.

Năm 1976, xóm Bãi Nha được tách thành 3 xóm: Bãi Nha, Cổng Đồn, Cây Lán; xóm Bá Sơn được tách thành 2 xóm: Bá Sơn, Đồng Sang; xóm Bờ Đậu được tách thành 3 xóm: Bờ Đậu, Số 9, Cây Cài; Làng Ngói được tách thành 3 xóm: Làng Ngói, Dọc Cọ, Tân Long; Làng Phan được tách thành 2 xóm: Làng Phan, Cây Thị; làng Cổ Lũng được tách thành 3 xóm: Cổ Lũng, Đường Goòng, Đồi chè; Làng Đông vẫn giữ nguyên. Năm 1976 xóm Nam Sơn được thành lập trên cơ sở khu công trường 2 của mỏ than Khành Hòa. Đến năm 1977 theo Quyết định số 616/VP, ngày 23/2/1977 của Bộ trưởng- Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, từ tháng 9/1977, phố Giang Tiên tách khỏi xã Cổ Lũng để thành lập Thị Trấn Giang Tiên. Từ đó, địa danh, địa giới xã Cổ Lũng ổn định đến ngày nay.

Xã Cổ Lũng có 18 xóm gồm:

1. Bãi Nha

2. Cổng Đồn

3. Cây Lán

4. Bá Sơn

5. Đồng Sang

6. Bờ Đậu

7. Số 9

8. Cây Cài

9. Làng Ngói

10. Dọc Cọ

11.Tân Long